Circulaire voorbeelden in Amersfoort

Door: Monique van Maare

Opruimers en aanpakkers gevraagd voor de circulaire economie

Duurzaam, afvalloos en circulair in 2050: de gemeente Amersfoort heeft zichzelf een flinke opgave gesteld. Hoe staan we ervoor? Wat zijn de kansen? Deze herfst maken we in verschillende artikelen de balans op. 

De lineaire economie heeft te weinig opruimers

Afgevallen bladeren bedekken onze tuin alweer met een dikke laag voedingstoffen voor het volgende seizoen. De cycli van de natuur zijn een mooie metafoor voor de het ideaalbeeld van een volledig circulaire economie. Niets gaat verloren, alles wordt eindeloos hergebruikt. 

In de natuur spelen opruimers een belangrijke rol om deze cycli te sluiten. Aaseters wroeten tussen de resten van gestorven dieren. Paddenstoelen converteren omgevallen bomen weer tot voedsel voor de bodem. In de lineaire economie ontbreken deze schakels – op de afvalberg wordt alles verbrand, en de energie ervan verdwijnt veelal in de atmosfeer. 

Kansen te over dus voor meer innovatieve opruim-ideeën. Denk aan platformen voor het in- en verkopen van gebruikte materialen zoals Excess Materials Exchange en Seenons.  Of AI-systemen die met visuele herkenningssoftware de restwaarde in afvalstromen kunnen herkennen. Apps als Too Good To Go waarmee je als consument tegen een prikje restjes van je lokale café of winkel kunt ophalen. Allemaal opruimers!

Maar ook: lokale creatieve ondernemers die hun passie inzetten voor een duurzamere wereld.

Afvalscheiding aan de basis

Afval is voedsel in de circulaire economie, een grondstof voor ketens van nieuwe samenwerkingen. Het redden van herbruikbaar afval is daarbij een basis-stap, circulair economie voor beginners. 

In Amersfoort scheiden we inmiddels 62% van ons afval. Net als op veel andere aspecten van de gemeentelijke duurzaamheidsindex scoren we daarmee een heel magere voldoende. Er zit wel wat vooruitgang in – in 2016 was het nog 52%. Maar ten opzichte van de doelstelling van 100% is er natuurlijk nog veel te doen. Er wordt jaarlijks bijvoorbeeld nog minstens tien miljoen kilo waardevol GFT-afval van huishoudens, supermarkten, restaurants, kantoren, scholen, en sportkantines verbrand.

Deels is dat een kwaliteitsprobleem, bijvoorbeeld doordat er luiers of bioplastic tussen het groenafval zitten. Afvalverwerker ROVA geeft aan zich de komende jaren meer aandacht te hebben voor de kwaliteit van de opgehaalde grondstoffen. Daarvoor gaan ze zich voornamelijk richten op educatie van bewoners.  

Groenafval voor de Stadswormerij 

De mannen van de Stadswormerij pakken het anders aan. Met hun bakfiets redden ze jaarlijks vele kilo’s groenafval direct van restaurants, scholen, kantoren en sportkantines. Duizenden compostwormen in grote bakken zetten dit groenafval uit de hele stad vervolgens om in vermicompost. Deze wormencompost is een hoogwaardige bodemverbeteraar, en wordt verkocht aan moestuinierders, voor kamerplanten en voor stadslandbouwprojecten, eigenlijk aan “iedereen met een groene vingers of een groen hart.” Met deze manier van werken sluit de Stadwormerij de voedselkringloop. 

Met veel expertise en passie spreekt initiatiefnemer Edgar van Groningen over zijn wormen. Met zijn organisatie is hij is de pilotfase inmiddels voorbij. Via Crowdfunding is er geld verzameld om toekomstbestendig te worden. Het streven is dat ook GFT-afval van huishoudens te gebruiken. Op een mooie locatie aan het spoor moet daarnaast een nieuw onderkomen voor de wormen verrijzen. Gebouwd met veel hergebruikt materiaal!

Bakker en bierbrouwer werken samen

Circulair werken vraagt ook om een nieuwe, onverwachte samenwerkingen. Bij Bakkerij Groenendijk kun je terecht voor bierborstelbrood. Een lokale bierbrouwer levert graanresten, Normaal is dit een afvalproduct in het brouwerijproces, soms belandt het als krachtvoer bij de koeien. Het zijn echter prima ingredienten voor een brood. En dat brood is, naast lekker, ook nog eens koolhydraatarm –alle suikers zitten immers in het bier! Andersom kan het trouwens ook: bier brouwen van broodresten. Ook verkopen ze hier het brood van gisteren tegen gereduceerd tarief. Een goede manier om voedselverspilling te voorkomen, want dat brood is natuurlijk nog helemaal prima. 

Ook een belangrijke sociale component

Andere inspirerende hotspots met duurzame, circulaire initiatieven in Amersfoort zijn bijvoorbeeld Huis Miereveld met de Circulaire Stadswerkplaats, en Green Outlet Amersfoort waar duurzame en circulaire producten van stadsgenoten verkocht worden.

Wat opvalt in al deze initiatieven is dat het circulair ondernemen hand in hand gaat met oog voor sociale impact. Green Outlet werkt intensief samen met het MBO, en heeft een koffiehoekje waar eenzame ouderen elkaar treffen. In Huis Miereveld is het verbinden van de buurt een belangrijke pijler. Een fijne combinatie!

Zelf aan de slag?

Creatieve, maatschappelijk bevlogen ondernemers genoeg dus in onze stad. Maar om als Amersfoort volledig circulair te zijn in 2050 zijn er urgent nog veel meer opruimers, ketendenkers en -doeners nodig.

Heb jij een circulair business-idee? Op de website van de gemeente over de Circulaire economie vind je hulpbronnen, uit de regio maar ook landelijk. En kom ook eens praten bij Impact033. Wie weet zitten er partners die jij nodig hebt al in ons netwerk. We spreken je graag!

Volg Impact033

Volg ons op Instagram, Facebook of LinkedIn of abonneer je op ons Telegram kanaal om op de hoogte te blijven van het laatste nieuws. Meld je aan voor de nieuwsbrief als je het nieuws over impact in de regio 033 in je digitale brievenbus wilt ontvangen.

Lees verder