Hoe zit het nu écht met het klimaat?

We weten allemaal wel dat we duurzamer moeten leven. Minder vliegen, minder vlees, minder kleding, spaarlampen, circulaire koffiebekers, zonnepanelen… met het besef dat we maar één aarde hebben doen we allemaal wel iets. Maar heeft het allemaal wel zin? Hoe staat het er nu écht voor met het klimaat, en welke acties maken het verschil? Het klimaatspel van Climate Fresk geeft inzicht.

“Amersfoort aan Zee”

Onlangs mocht ik in het Rietveldpaviljoen aan de slag met die vraag in de workshop Climate Fresk, een duurzaamheidsspel dat uit Frankrijk overgewaaid is naar Nederland.

We ontmoetten elkaar, heel toepasselijk, tussen de prachtige foto’s en beelden van de tentoonstelling “Amersfoort aan Zee.” Dat is niet eens zo’n vergezochte kreet  – activisten van Extinction Rebellion pasten al eens eerder gekscherend de blauwe Amersfoort-borden bij de toegangswegen zo aan. Kunstenaar Gé-Karel van der Sterren gaat met zijn doek “Laren aan Zee” (tot 15 oktober in het Singer Laren) zelfs nog een stukje verder – hij neemt de zeespiegelstijging als een gegeven aan, en spiegelt ons het vermogen ons aan te passen aan de nieuwe situatie voor. Het gebied tussen Amersfoort en Laren ligt tenslotte helemaal niet zo ver boven het huidige zeespiegelniveau.

Klimaatspel: hoe zit het nu met het klimaat?

Zo ver is het, gelukkig, nog niet. Welke handelingsperspectieven hebben we? Het Climate Fresk kaartspel, ontwikkeld door de Fransman Cédric Ringenbach, geeft inzicht in het systeem van het klimaat – hoe werken alle componenten van ons gedrag en onze keuzes door in de stijging van broeikasgassen, verlies van biodiversiteit, tot stormen en overstromingen? Aan de hand van 42 klimaatkaarten worden oorzaak en gevolg van klimaatverandering in beeld gebracht, delen we vragen en gedachten met elkaar en bedenken samen oplossingen en ideeën om het tij te keren. Wat heeft zin? Voorkomen, adapteren of toch allebei?

Al meer dan een miljoen mensen in meer dan 40 landen hebben het spel gespeeld. De Climate Fresk organisatie, een NGO, blijft het spel ontwikkelen vanuit de gedachte dat een breder gedeeld gevoel van urgentie mensen aanzet tot effectievere acties, zowel in persoonlijke sfeer als in organisaties.

Natuurlijk zijn er grote systeemveranderingen nodig. Het afbouwen van fossiele subsidies is een goede en noodzakelijke stap, de landbouw moet anders, vervuilers moeten meer betalen. Maar we spreken ook over onze eigen voetafdruk. Met een retourtje New York heb je je “CO2-budget” voor het jaar eigenlijk als opgesoupeerd. Dan kun je dus niet meer eten, reizen, leven. Nou hoeven we niet allemaal naar New York, maar zelf zonder te vliegen is leven alsof we één aarde hebben is in onze westerse maatschappijen bijna niet meer mogelijk. Het is om moedeloos van te worden.

Creatieve mogelijkheden

Maar, zo ontdekken we met elkaar, met een beetje creativiteit kan er ook heel veel wèl. Een van de deelnemers gaf aan helemaal geen nieuwe kleren meer te kopen. Kleding is een van de meest vervuilende en oneerlijke industrieën. Ze gebruikt apps als Vinted, en de buurtkledingketting van The Clothing Loop om aan haar harstikke leuke garderobe te komen. In onze werk- en sociale omgevingen is ook nog heel veel te bereiken, veel deelnemers geven aan zich meer te zullen uitspreken in hun verschillende rollen als familielid, vriend en werknemer. Ikzelf neem me voor me aan te melden voor The Clothing Loop, meer korte verhalen te schrijven met het klimaat als thema, en me op te geven als facilitator voor het geven van deze workshop.

Het samen plannen maken, erover praten en tekenen geeft uiteindelijk een gevoel van verbondenheid en hoop, en wat lichtheid op dit toch wel zware onderwerp. Gelukkig maar, want dat is ook een conclusie: iedereen is hard nodig, zonder de moed te verliezen.

Ook het klimaatspel spelen?

Zelf nieuwsgierig naar wat jij kunt doen? Hoe meer mensen het systeem en de urgentie van de uitdagingen kennen, hoe beter. Wil je, alleen of als organisatie, buurt of vriendengroep, aan de slag met deze vraag, kijk op climatefresk.org voor de mogelijkheden.

Duurzaamheidsworkshops en -games zijn natuurlijk er in vele soorten en maten. Als je in je organisatie direct en concreet stappen willen maken met duurzaamheid in brede zin, overweeg dan onze ‘SDG pressure cooker’ waarin je jouw strategische doelen koppelt aan de VN Sustainable Development Goals. Voor deze “duurzaamheidsdoelen van Parijs” voor 2030 zijn we dit jaar halverwege in tijd, maar dreigt het halen ervan steeds meer uit zicht te raken. Hoe kan jouw organisatie bijdragen, op een manier die jou ook verder helpt? Spelenderwijs leer je de SDG’s kennen, en de stap te maken naar wat je in je organisatie nodig hebt. Aanrader! Neem hiervoor contact op met sandra@impact033.nl.

Volg Impact033

Lees verder